0939066130
0933144555 
[A-Z] Gang và thép khác nhau ở điểm nào? Loại nào cứng hơn?
Gang và thép là hai vật liệu kim loại quan trọng trong ngành công nghiệp, được sử dụng rộng rãi từ xây dựng đến sản xuất máy móc. Mặc dù đều là hợp kim của sắt và carbon, gang và thép có sự khác biệt rõ rệt về thành phần, tính chất và ứng dụng. Vậy gang và thép khác nhau ở điểm nào? Hãy cùng Sông Hồng Hà tìm hiểu rõ hơn trong bài viết này để lựa chọn vật liệu phù hợp cho nhu cầu của mình.
Gang và thép là hợp kim của gì?
Gang và thép đều là hợp kim được tạo thành chủ yếu từ sắt (Fe) và carbon (C). Tuy nhiên, tỷ lệ carbon trong hai loại này là yếu tố quan trọng quyết định sự khác biệt.
Gang: Tỷ lệ carbon trong gang thường dao động từ 2% - 4%. Nhờ hàm lượng carbon cao, gang có tính chất cứng giòn và dễ gãy hơn so với thép.
Thép: Hàm lượng carbon trong thép thấp hơn, chỉ từ 0,02% - 2%. Điều này giúp thép linh hoạt hơn, có độ dẻo dai cao và dễ uốn nắn.
Tính chất của gang và thép
Do có sự khác biệt về tỷ lệ thành phần nên tính chất của gang và thép cũng có nhiều khác biệt.
Gang có tính chất giòn, độ giảm xóc cao và khả năng hấp thụ rung tốt, giúp giảm tiếng ồn hiệu quả. Nhờ độ chảy loãng tốt khi nung ở nhiệt độ cao, gang rất dễ định hình, phù hợp để sản xuất các sản phẩm với tạo hình phức tạp.
Một ưu điểm khác của gang là không bị co lại trong thời tiết lạnh. Tuy nhiên, nó lại dễ bị giòn và vỡ nếu chịu lực tác động mạnh từ bên ngoài.
Thép so với gang thì nhẹ hơn, độ nhớt cao và khó đúc hơn (do có nhiệt độ nung chảy cao hơn). Hàm lượng carbon trong thép cũng đóng vai trò quan trọng: càng nhiều carbon thì thép càng cứng và bền hơn.
Thép còn có tính đàn hồi tốt và khả năng chống ăn mòn vượt trội khi chịu tác động từ môi trường, đặc biệt là so với nhiều kim loại khác. Tuy nhiên, quá trình sản xuất thép đòi hỏi sự kiểm soát nghiêm ngặt để đảm bảo chất lượng, khiến thời gian sản xuất thép kéo dài hơn so với gang.
Gang và thép khác nhau ở điểm nào? Gang và thép cái nào cứng hơn?
Từ những thông tin phía trên, có thể thấy gang và thép có sự khác nhau chủ yếu nằm ở thành phần cấu tạo, từ đó dẫn đến sự khác biệt về tính chất mỗi loại. Do tỷ lệ carbon trong thành phần của gang cao hơn so với thép nên gang cứng hơn thép. Tuy nhiên, sự cứng này đi kèm với tính giòn, khiến gang dễ vỡ hơn khi chịu tác động lực mạnh. Ngược lại, thép nhờ có hàm lượng carbon thấp hơn và các nguyên tố hợp kim khác nên có tính đàn hồi cao và khả năng chịu lực tốt hơn, ít bị gãy vỡ.
Ngoài ra, gang và thép còn khác nhau về tính ứng dụng:
- Gang: Nhờ đặc tính dễ đúc, hấp thụ rung và giảm tiếng ồn tốt, gang thường được sử dụng để sản xuất các vật liệu đúc phức tạp hoặc các sản phẩm cần độ bền nén cao nhưng không yêu cầu chịu lực kéo lớn.
- Thép: Với đặc tính bền, dẻo và khả năng chịu lực vượt trội, thép được ứng dụng rộng rãi trong các công trình xây dựng, sản xuất các chi tiết máy móc, phương tiện vận tải, và những sản phẩm yêu cầu độ bền kéo lâu dài dưới tác động từ môi trường.
Ứng dụng của gang và thép
Gang thường được sử dụng trong các lĩnh vực yêu cầu độ bền mặt cao hoặc khả năng chịu nhiệt tốt, ví dụ:
- Hệ thống thoát nước: Làm nắp cống, khung bảo vệ.
- Công nghiệp sản xuất máy móc: Bánh răng, vỏ động cơ, trục, hộp số,...
- Nội thất: Lò sưởi, đồ dùng chịu nhiệt (nồi, chảo,..).
Thép có mặt ở hầu hết các lĩnh vực công nghiệp và dân dụng, bao gồm:
- Xây dựng: Làm xương, khung sườn nhà, dầm, cột.
- Giao thông: Chế tạo tàu, xe hơi, cầu đường, khung xe đạp.
- Đồ gia dụng: Dao kéo, đồ dùng nhà bếp.
- Công nghiệp nặng: Thép không gỉ dùng trong sản xuất hóa chất hoặc thực phẩm.
So sánh giá cả giữa gang và thép
Gang có giá thành thấp hơn thép. Điều này do hàm lượng carbon cao trong gang giúp việc sản xuất trở nên đơn giản hơn. Đặc tính dễ đúc của gang cũng cho phép tạo ra các chi tiết có hình dáng phức tạp mà không cần quá nhiều bước gia công sau đó, nhờ vậy mà tiết kiệm chi phí sản xuất. Vì vậy, gang là lựa chọn kinh tế cho những ứng dụng không đòi hỏi quá cao về độ dẻo dai hay tính linh hoạt.
Ngược lại, thép thường có giá cao hơn gang. Lý do chính là hàm lượng carbon thấp trong thép, làm cho quy trình sản xuất phức tạp hơn. Hơn nữa, thép cần được gia công bằng nhiều phương pháp khác nhau để đạt tiêu chuẩn về chất lượng và tính năng cơ học, đòi hỏi thêm thời gian và công sức. Những yếu tố này khiến chi phí sản xuất thép cao hơn, dẫn đến giá thành trên thị trường cũng tăng theo.
Như vậy, gang và thép tuy đều là hợp kim từ sắt nhưng có những điểm khác biệt rõ rệt. Tùy vào mục đích sử dụng, bạn có thể chọn gang hoặc thép để đảm bảo hiệu quả và tiết kiệm chi phí. Hy vọng bài viết tử Sông Hồng Hà đã giải đáp cho bạn gang và thép khác nhau ở điểm nào để có lựa chọn phù hợp cho nhu cầu của mình.
